• Aínda que está incluído na Rede Natura, sofre numerosas agresións
  • Recentemente descubriuse unha inscrición na súa antiga ermida
  • Posúe unha especie única en Galicia, o ‘carballo anano’
  • Oculta numerosas lendas e está coroada por varios castelos

 

O Pai Sarmiento dicía deste monte que tiña propiedades máxicas, Otero Pedrayo denominouno “gran cabeza jupiteriana”, o historiador Xosé Barreiro dixo que nun dos seus picos ocúltase unha das tres aras sextinas e César Antonio Molina plasmou nun belo poema a esencia deste coloso feito en rocas.

E é que o monte Pindo (entre Cee, Dumbría, Carnota e Mazaricos) foi, e segue sendo, un xigante de pedra que domina as costas do fin do mundo. Quizais por iso, e polo seu gran parecido co Pindo grego, coñéceselle como ‘o Olimpo Celta de Galicia’.

Os mitos e as fábulas poboan as súas covas e os seus bosques e os numerosos restos arqueolóxicos demostran a importancia que este lugar tivo ao longo da historia. Por iso, desde outubro de 2010, a Asociación Monte Pindo Parque Natural loita para que este monte sexa declarado como parque natural. O seu principal obxectivo, protexelo e preservalo para as xeracións futuras.

Incremento das agresións

Nos últimos anos aumentaron as agresións contra este espazo. Por unha banda, as numerosas batidas de cazadores, polo outro o acceso indiscriminado de motos e quads e, ultimamente, unha práctica que xa se converteu nunha moda: pintar e gravar as rocas do cume. “Como sigamos así non vai quedar unha pedra que non estea pintada”, quéixase Xilberto Caamaño, presidente desta asociación.

E iso, a pesar de que este monte forma un espazo natural coa praia de Carnota -a máis longa e unha das máis bonitas de Galicia-, que está catalogado como Lugar de Importancia Comunitaria e incluído na Rede Natura 2000. En total, 4.629 hectáreas, a gran maioría en Carnota, pero tamén se estende polos concellos veciños de Mazaricos, Cee e Dumbría.

No seu interior ocúltanse tesouros biolóxicos únicos en Galicia como o ‘carballo anano’ (quercus lusitanica), unha rara especie de carballo que só se atopa no sur da península e o norte de Marrocos. Tamén está o lirio de monte (Iris boisseri Henriq), unha planta endémica do noroeste peninsular que está en perigo de extinción e que ten un dos seus hábitats no monte Pindo, ademais de en as serras do Xurés e O Courel.

Pero sen dúbida, o máis impactante do monte Pindo son a paisaxe e as historias e lendas que oculta entre as súas rocas. Desde o seu cume, de 627 metros de altura, domínase, nun día claro, case a metade de Galicia: desde os montes da Groba, en Oia, ata o Monte Faro en Lalín, ademais da metade da Costa da Morte. “Non entendemos como un sitio así aínda non está máis protexido”, laméntase Mario Maceiras, secretario da asociación.

Castelos e lendas

Acompañados por integrantes desta asociación visitamos os lugares máxicos deste monte. E é que o Pindo oculta castelos e castros que lle dan un aire de lugar mítico e sacro. No seu cume está a Pedra dá Moa con centos de “pías” -bañeiras naturais-, onde se cre que se facían rituais celtas. E un pouco máis abaixo, oculta entre un peñasco, a cova da Ermida, onde estaba unha vella igrexa da que se descubriu unha antiga inscrición. “Pensamos que está relacionada coa refundación da capela no século XII”, asegura Xilberte Caamaño.

Rodeando o monte, eríxense varios castelos: o de San Xurxo, construído polo bispo Sisnando no século X, para defender a comarca dos ataques viquingos ou o de Penafiel, que á súa entrada oculta unha enigmática inscrición única en Galicia polo seu contido: “Reyes, bispos, presbíteros, todos por poderes recibidos de Deus, excomulgaron aquí ese castelo” e que, lamentablemente, foi asperxida cun espray recentemente. Polo seu lado Este están os ‘casteliños’, un complexo defensivo que antecede a outro gran espazo amurallado que rodea todo o monte.

Uns restos arqueolóxicos que tamén teñen as súas lendas. O Pindo está defendido por grandes guerreiros que protexen un dos camiños de acceso encarnados en xigantes de pedra, quizais para defender a unha raíña mítica en Galicia, a raíña Lupa, que viviu nel e está enterrada á beira dunha das súas murallas.

As bruxas do Pindo

Pero no Pindo tamén habitaron seres míticos como as ‘mouras’, que se ocultaban entre as súas rocas e intentaban namorar aos incautos, e, ata, bruxas. Nun dos seus picos ocúltase a ‘Cova-casa dá Xoana’ ou ‘Reverte deamos’, unha preciosa cova na que se di que se facían aquelarres na noite de San Juan e desde onde as bruxas lanzábanse nas súas escobas a percorrer a comarca. As xentes do lugar tamén acudían a este lugar para sanar certos males como os “aires de espíritos”.

E é que o Pindo teno todo para converterse nun novo espazo natural en Galicia. Ademais, a zona na que se atopa ostenta tres marcas en Galicia. Ten a praia máis extensa da comunidade -máis de sete quilómetros de lonxitude por un de anchura- cunha lagoa, a de Caldebarcos, no seu interior; ten a única fervenza de Europa que cae directamente ao mar, a do Ézaro de 40 metros de altura, e os hórreos máis longos de Galicia, de máis de 30 metros de longo. “Un paraíso polo que merece a pena seguir loitando”, sentenza Xilberte Caamaño.

Xurxo Salgado. Fonte: www.elmundo.es